Op vraag van Vlaams minister van Economie Hilde Crevits heeft de Technopolis Group samen met Vives en KU Leuven een evaluatie gemaakt van de economische steunmaatregelen tijdens de coronacrisis in 2020. Daaruit blijkt dat dankzij de steun voor 192.000 unieke ondernemers, in totaal goed voor 1,9 miljard euro, een verlies van welvaart van maar liefst 6,5 miljard euro heeft vermeden. Nog volgens het onderzoek is de steun terecht gekomen bij de hardst getroffen ondernemingen op vlak van omzetverlies en werkgelegenheid. De steun heeft bijgedragen aan het snelle herstel van deze bedrijven. De eerste maatregel, de hinderpremie, heeft wel tijdelijk voor overcompensatie gezorgd bij sommige bedrijven.
“De voorbije 20 maanden hebben we 192.000 ondernemers beschermd in moeilijke tijden. We hebben nu wetenschappelijk laten onderzoeken wat de impact was van de in totaal 1,89 miljard euro uitbetaalde steun in 2020. Het beschermen van die vele ondernemingen was noodzakelijk tijdens moeilijke maanden waarin ondernemers verplicht gesloten werden of zware exploitatiebeperkingen opgelegd kregen. Op die manier werden faillissementen voorkomen en hebben we onze economie kunnen stutten. Dankzij dit onderzoek weten we nu met zekerheid dat we een sterke economische crisis hebben vermeden en bijgedragen hebben aan het snelle herstel van de getroffen ondernemingen.” – Vlaams minister van Economie Hilde Crevits
Op 13 maart 2020 werden strenge veiligheidsmaatregelen genomen om de verspreiding van het coronavirus te remmen. Dat betekende voor heel wat ondernemers een verplichte sluiting of zware exploitatiebeperkingen. Om in die moeilijke tijden onze economie te stutten werd snel beslist om steunmaatregelen in te voeren. De eerste Vlaamse steunmaatregel was de coronahinderpremie, een forfaitaire vergoeding voor wie verplicht gesloten was. Wie kon werken, maar zwaar omzetverlies had, kon rekenen op de compensatiepremie. Nadien kwam er de ondersteuningspremie en sinds augustus 2020 wordt gewerkt met het Vlaams beschermingsmechanisme. Een steunmaatregel op basis van omzetverlies.
Op vraag van Vlaams minister van Economie Hilde Crevits heeft de Technopolis Group in samenwerking met VIVES en KU Leuven een onderzoek gedaan naar de effecten van de steunmaatregelen. Meer bepaald de corona hinderpremie, de compensatiepremie, de ondersteuningspremie, het Vlaams beschermingsmechanisme, het Nieuw Vlaams beschermingsmechanisme en het Vlaams beschermingsmechanisme 3. Het gaat dus om alle beschermingsmaatregelen in 2020. Het onderzoek is gebeurd op basis van diepte-interviews met sectorkoepels, ondernemersorganisaties en ondernemers. Maar er is vooral ook een grondige economische data-analyse gemaakt.
1,9 miljard euro bescherming
Voor de 6 verschillende steunmaatregelen in 2020 werden 352.640 aanvragen gedaan door 192.000 ondernemers. Het gaat in totaal om een bedrag van 1,89 miljard euro. Uit de analyse blijkt dat de steun terecht is gekomen bij de hardst getroffen ondernemingen en sectoren. Ondernemingen geven ook aan dat VLAIO heel toegankelijk te bereiken is/was. De tijdelijke forfaitaire steunmaatregelen waren evenwel gunstiger voor kleine ondernemingen. Voor 1 op de 6 ondernemingen was die forfaitaire steun ook hoger dan de omzet in diezelfde periode in 2019. De wijziging naar steunmaatregelen op basis van omzetverlies was dus aangewezen en deze werd ook als relevanter ervaren door grotere ondernemingen.
Onderneming had gemiddeld 12% meer omzetgroei dankzij de steun
Het onderzoek toont aan dat de ondernemingen dankzij de steun een inhaalbeweging maakten ten opzichte van ondernemingen die geen steun hadden. Een onderneming zou zonder steun gemiddeld 12% minder omzetgroei gekend hebben, 8% minder groei in tewerkstelling en 9% minder groei in productiviteit. De meeste ondernemers hebben de steun gebruikt waarvoor ze ook bedoeld was, namelijk vaste kosten te dekken. Dankzij de steun stond er eveneens een rem op het aantal faillissementen.
1 euro steun heeft 3,5 euro welvaart gered
Het Vlaams bruto binnenlands product is in 2020 met 6,1% gekrompen. Zonder economische steun zouden we in Vlaanderen een krimp van 12,4% gezien hebben. De steun, met een waarde van 1,9 miljard euro, heeft met andere woorden een bijkomende daling van 6,5 miljard euro vermeden. Dus kunnen we stellen dat 1 euro steun 3,5 euro welvaart heeft gered.
Verschillen tussen sectoren
De sectoren die het meeste geleden hebben onder de Coronamaatregelen, zijn sectoren die over het algemeen ook meer VLAIO-steun hebben ontvangen: groothandel, detailhandel, eet- en drinkgelegenheden, reisbureaus en verschaffen van accommodatie. Hun verlies zou nog veel groter zijn geweest zonder deze steun.
