In Zwijndrecht is maandagochtend de aftrap gegeven van een grootschalig bloedonderzoek naar PFAS. Alle omwonenden in een straal van 5 kilometer rond de 3M-fabriek konden zich vrijwillig aanmelden en zo'n 9.000 mensen zijn hier binnengegaan. Mede hebben zich verzekerd uit, anderen meer uit zekerheid. Ik kan niet zomaar vertrekken en ouderlingen opnieuw beginnen...Kristof Pieters
Bij 800 inwoners sterven in een straal van 3 kilometer rond de chemische fabriek van 3M wonen, werden twee jaar geleden al bloedstalen verdacht. Daaruit bleek dat meer dan de helft van de bloedstalen hoge PFAS-waarden had. Daarop besliste de Vlaamse regering om alle woningen binnen een straal van 5 kilometer rond 3M de mogelijkheid om hun bloed te laten analyseren.
Het gaat om zo'n 75.000 mensen waarvan er 9.000 op het aanbod zijn ingegaan, zegt Vlaams minister van Volksgezondheid Hilde Crevits (CD&V). In een eerste fase nemen we ons tot de linkerscheldeoever, maar we gaan ook de bewoners van de Antwerpse rechteroever de mogelijkheid geven om hun bloed te laten testen. Dit onderzoek is het grootste in zijn soort ooit in Europa. We willen een beeld krijgen van de impact van PFAS op de samenleving.
Antwoorden
Inwoners sterven hun bloed laten testen, kennen de resultaten binnen de twee weken. Niet dat ze hier iets kunnen veranderen. Maar mensen met een verhoogde PFAS-waarde in het bloed hebben dan wel een zicht op de ontwikkeling en het kan extra gebaseerd zijn op de voorzorgsmaatregelen die goed op te volgen zijn, gebaseerd op Crevits. Deelname helpt ons om een zicht te krijgen op de schaal van de geschiedenis en uiteindelijk om de effecten ervan op de samenleving te kunnen trekken.
Wim Roelands (55) hoopt wel antwoord te krijgen op enkele vragen. Zes jaar geleden kreeg ik de diagnose van diabetes type 1 en dat is vrij zeldzaam op mijn leeftijd en heeft te maken met het afweersysteem van het lichaam. Dit wordt ook al in verband gebracht met PFAS. Roelands woont al 35 jaar in Zwijndrecht. Aan verhuizen denkt hij voorlopig niet. Ik ben zelfstandig en heb hier mijn zaak. Het is niet zo eenvoudig om te vertrekken en ouderen opnieuw te beginnen met tien jaar voor mijn pensioen.
Roland Martens (78) maakt zich minder zorgen, maar wil met zijn deelname vooral het gezondheidsonderzoek een handje helpen. Ik woon al 52 jaar in Zwijndrecht, maar heb voorlopig geen gezondheidsklachten. Ik laat een bloedstaal afnemen omdat ik het wel belangrijk vind dat de effecten van de verspilling worden onderzocht. Een groentetuin heb ik niet, maar ik ben wel gestopt met het eten van eieren van de eigen kippen.
gezonder
Benny Dierinck (62) neemt een volgend doel aan het bloedonderzoek uit solidariteit met de rest van de bevolking. Zorgen maak ik me echter niet. Ik ben geboren en getogen in Zwijndrecht, net als mijn ouders en zij zijn tussen beide in de negentig.
Annick Schaependonck (56) maakt zich iets meer ongerust. Zij woont sinds 2004 in Zwijndrecht. We zijn afgeleid van Borgerhout naar hier omdat we hier een huis met een grote tuin op de kop konden tikken. Achteraf gezien een beetje een vergiftigd geschenk, maar we wonen hier nog steeds erg graag. Ik ben niet meteen begrepen voor mezelf, maar vooral voor mijn kinderen. Mijn jongste zoon van 22 nam deel aan het eerste bloedonderzoek en hij had toch wel erg hoge PFAS-waarden. Onze kippen hebben we nog, maar de eieren eten we hebben niet meer en de moestuin hebben daarom verondersteld. Er wacht ons ook nog een ingrijpende sanering. Ik hoop dat er een compensatie komt van 3M. Toen de vervuiling werd vastgesteld, was het eerste dat we in de bus een negatieve bodemattest kregen. Dat stootte ons toch wel tegen de borst.
KRISTOF PIETERS
