Vanaf deze week geeft Knack zich onder vrienden. Telkens portretteren we een bijzondere vriendschap. Deze week: toppolitica Hilde Crevits en sportcoach Paul Van Den Bosch.
'Ik heb vijf volgers op Strava', vertelt Hilde Crevits (CD&V). 'Mijn vier kinderen en schoonkinderen en Paul. Ik wil niet dat iemand anders al mijn sportieve activiteiten kan volgen.' Die Paul is Paul Van Den Bosch, de bekende sportcoach die ook alle tests uitvoert om heel Vlaanderen meer te laten sporten en gezonder te doen leven. Vorig jaar schreef hij er samen met zijn dochter nog een boek over. Ook Crevits volgde hem eerst als coach kennen, die haar op de mobiele app voor sportprestaties moest kunnen volgen, waarna ze bevriend raakten.
Paul Van Den Bosch: Ik kijk nog regelmatig naar de prestaties van Hilde. Ik speel niet voor big brother, maar als ik merk dat Hilde weer wat te hevige sport is, durf ik daar soms iets over te zeggen.
Hilde Crevits: Ik word gek als ik niet kan bewegen. Sinds een maand probeer ik er een gewoonte van te maken om samen met mijn zoon iets na zes uur 's ochtends een halfuurtje te gaan lopen. We zijn begonnen in het donker met een lampje, maar binnenkort is het al licht. Ik heb het deze ochtend gedaan, en ik heb daar de hele dag een goed humeur van. Nu ben ik oud genoeg om te begrijpen dat bewegen goed is, maar dat is ook maar iets wat ik rond mijn vijftigste heb geleerd. Ik had vroeger altijd een doel nodig: een loopwedstrijd, zoals de twintig kilometer van Brussel, of een triatlon. Het is ook zo dat ik Paul heb ontmoet.
Van Den Bosch: We hebben elkaar in 2010 via Kris Peeters leren kennen. Ik coachte hem dat jaar om voor Climbing for Life de Aconcagua in Argentinië te beklimmen. Hij vroeg me om ook eens een conditietest van Hilde af te nemen.
Crevits: Ik was daar heel zenuwachtig voor: ik geloof dat ik in de dagen zelfs wat heb geprobeerd te vermageren, ook dat een verschil zou maken. Kris had nochtans gezegd: hij is heel vriendelijk. Dat klopt, vriendelijk maar ook wel een beetje sterk. (lacht)
Van Den Bosch: Ik ben Hilde verwacht blijven coachen. Eigenlijk moet ik haar vooral afremmen. Hilde gaat helemaal niet alleen in de politiek. Als je echt sport om gezond te blijven, zijn wedstrijden als marathons of triatlons zelfs niet het beste idee. Het kan wel helpen als motivatie, maar soms moest ik de sturm-und-drang wel wat temperen.
Crevits: Iemand heeft ooit over mij gezegd dat ik zonder remmen geboren ben. Paul heeft veel meer talent dan ik, maar hij kan zich ook goed verliezen in de sport, hoor. Hij moet zeker niet onderdoen voor mij. (lacht)
Van Den Bosch: Het lekt ook het vaakst thuis bij een loodgieter. Ik sla er misschien niet altijd even goed in mijn eigen advies op te volgen.
Crevits: Ik herinner me dat ik Paul afwisselend op een zondagavond belde en vertelde dat ik eigenlijk doodop was, en toch ging ik proberen om de week dat mijn loopschema dat hij had afgesproken om te werken. Ik zou me schuldig voelen als ik dat niet deed, maar Paul drukte me dan wel echt op het hart dat er geen goed idee was. Iemand die lichamelijk al vermoeid is en nog eens uren gaat lopen, krijgt blessures. Ik heb nog nooit een sportblessure gehad, dankzij Paul. Hij heeft me doen weten dat het niet erg is om wat minder te sporten als ik me zelfs wat minder voel. Het is ook uit die coaching dat een vorm van vertrouwen is ontstaan die ervoor zorgde dat wij vrij vaak contact hadden in de weken dat het vorige najaar niet goed ging met mij. Jij had ook een ontwikkelingsperiode toen ik een ontwikkelingsperiode had. Wen belde elkaar dan af en toe,
Als ik hoor, meneer Van Den Bosch, had u dat ook goed zien aankomen.
Van den Bosch: Zien vooruit? Nee.
Crevits: Zeg gerust je gedacht, Paul. (lacht)
Van Den Bosch: Maar verwonderd zijn? Dat nu ook weer niet. Ik heb Hilde meteen verklaren toen ik hoorde wat er was gebeurd. Ze zeiden me dan dat ze een week rust zouden nemen, maar ik heb onmiddellijk geantwoord dat dat niet genoeg zou zijn.
Crevits: Ik woon met mijn ouders en schoonouders in een kangoeroewoning en hun eerste reactie was: je gaat toch niet thuis blijven, je bent niet echt ziek. Mijn gezamenlijke steunt mij in alles, maar hij had evengoed niet het gevoel dat hij een dodelijk vermoeide vrouw had. Ik ben uiteindelijk vier dagen nadat ik flauwgevallen was met een kunst gaan praten, maar eerder om groen licht te krijgen om terug te gaan werken. Zij stelden mij voor de keuze: ik moest zes weken thuisblijven, of ze schreef mij zware medicatie voor om weer te beginnen met werken maar dan zou het over drie weken weer misgaan. Pas na een week had ik zelf ook door dat ik echt moe en kapot was.
Van Den Bosch: Ik ben ziek geworden in november 2021. Ik had toen ernstige zenuwpijnen. Ik kreeg meer zware pijnstillers en slaapmedicatie voorgeschreven. Het veroorzaakte dat ik veel moeite had om met de slaapmedicatie te stoppen, want die medicijnen zijn echt begrepen. Ik heb Hilde ook meteen gezegd dat ze van dergelijke medicatie moesten proberen weg te blijven. Middelen als benzodiazepinen worden veel voor- geschreven, terwijl dat niet altijd de beste oplossing blijkt te zijn. Ik ben natuurlijk geen kunsten, en wilde ook het advies van artsen niet in de weg zitten, maar ik heb er bij Hilde wel op gedrukt om daar heel voorzichtig mee te zijn. Blijf beter wat langer thuis, en beweeg vooral. Heel wat onderzoek geeft aan dat bewegen vaak een groter positief effect heeft op mensen die de mentale moeilijkheid hebben dan medicatie. Natuurlijk, als iemand tegen Hilde had gezegd dat ze uit haar dip kon raken door te sporten, was het mogelijk weer misgelopen. Ze was dan weer veel intensief te gaan sporten, terwijl een activiteit als wandelen net het beste werkt.
Crevits: Ik ging vaak wandelen. Het was heel goed om iemand als Paul te hebben ontmoet wie ik goede gesprekken kon voeren. Soms had ik een goede dag, soms had ik een slechte dag. Het vreemdste moment was wel toen ik voor het eerst tijdens de werkuren mijn koersfiets wilde nemen om eens naar zee te fietsen. Ik dacht dat iedereen me zou herkennen en het me kwalijk zou nemen dat ik maar wat ging fietsen tijdens de week. Ik heb toen naar Paul verklaard, ik durfde dat niet.
Van Den Bosch: Ik heb verzameld om dat helemaal om te keren. Het is net belangrijk dat iemand met de positie van Hilde durft te geven dat ze rust nodig heeft en beweging heeft gedurende de dag. Niemand zou beschaamd hoeven te zijn dat hij of zij het mentale probleem heeft. Helaas rust daar nog al te veel een taboe op. Heel wat mensen durven niet te geven dat ze het moeilijk hebben, en ze durven dan ook niet naar oplossingen te zoeken.
Crevits: Ja. Er is veel schaamte. Ik heb nogtans geen omgezet woord gevonden. 'Geniet er maar eens van, je hebt al genoeg gewerkt in je leven', ondersteunde mensen toen ik die eerste keer ging fietsen. Ik vond dat ontroerend.
U bent wel heel snel teruggekomen: na zes weken al.
Crevits: Heel traag, vond ik. Ik had geen depressie, hè. Ik heb het daar lang ontmoet mijn dokter over gehad, wil als je kapot bent is het moeilijk om te zien wat er echt aan de hand is. Ik heb in het begin wel medicatie genomen, maar na enkele weken van roest had ik het gevoel dat het helemaal goed zou komen. Ik werk nu vooral in een beter gedoseerd tempo. Ik geef veel minder interviews, en in het parlement vraag ik een schorsing geregeld om zelfs een wandelingetje te maken en koffie te halen. Ik doe mijn werk nog altijd heel graag. Ik voel me goed, hoewel de politiek een harde wereld blijft. Wij zijn geen michelinmannetjes die tegen alles kunnen. Eerst het vertrek van Wouter Beke, met wie ik lang heb ontdekt, en vervolgens het overnemen van zijn bevoegdheden. Mensen dachten dat ik al die dossiers na drie weken allemaal wel kenden, terwijl dat natuurlijk niet zo is. Ook dat heeft me opgenomen.
Er is zeker ook altijd die politieke lezing geweest van uw gezondheidsproblemen: voor u en uw partij was 2022 een rampjaar. De peilingen waren slecht, u onderhandelde in 2022 een stikstofakkoord waar uw eigen partij niet tevreden over was, en Joachim Coens, waar u heel dicht bij stond, er waren niet in potten te breken als voorzitter en begonnen ook al.
Crevits: Ik heb een lichtjes andere samenvatting. (lacht) Het klopte goed dat het op een menselijk vlak een zwaar jaar was. Ik kende Joachim heel erg lang. Er zijn veel mensen uit de politiek vertrokken met wie ik graag samenwerkte: Joachim en Wouter zijn opgegroeid. Ik heb ook goed geleerd met Joke Schauvliege, Koen Geens, Kris Peeters en Jo Vandeurzen. Ik heb er ook wel nieuwe collega's bij gekregen, maar ik ben heel slecht in afscheid nemen. Dat is allemaal heftig geweest.
Als dank kreeg u van uw partij misschien wel het zwaarste departement: Welzijn.
Crevits: Ik heb dat uit respect voor Wouter gedaan en uit liefde voor de sector. Mijn grote zorg is goed uitgekomen: ook dat leed onder mijn huid kruipt. In mijn eerste week als minister vermoedelijk er al een kindje zwaargewond in een crèche. Ik moet leren om daarmee te gaan. Mensen zeggen me dat ik ben gemaakt voor dit departement. Ik doe het ook heel graag, maar het is wel zwaar. Dit is de mens in al zijn kwetsbaarheden.
Er zal ook altijd voldoende geld zijn om
iedereen helpt. Zult u de ouders die wekelijks protesteren in het Vlaams Parlement voor betere crèches tevreden kunnen stellen?
Crevits: In De Zevende Dag zei een van de vrouwen achter dat protest dat ze goed zien dat ik dingen in beweging probeer te zetten. Zij blijven aan de boom om de ratio voor het aantal kinderen per kinderbegeleider naar beneden te krijgen, en ze hebben natuurlijk gelijk. Die ratio moet omlaag. Ik wil dat alleen niet doen op een manier waardoor er in één keer een derde of een vierde van de kinderopvangplaatsen verdwijnt. Er is nog nooit zo veel geld naar Welzijn gegaan als in deze regeerperiode, maar het is nog niet genoeg. Ik hoor onze coalitiepartners soms zeggen dat wij onze problemen maar moeten oplossen, maar zij keurden die budgetten ook altijd mee goed. Ik leg bij de volgende begrotingsopmaak in september in ieder geval weer een vraag voor meer budget op tafel.
Jullie noemen het allebei een taboe om toe te geven dat het moeilijk gaat, terwijl anderen van een burn-outepidemie spreken. Er zitten vandaag ook heel veel mensen thuis.
Crevits: Het is allemaal bespreekbaarder geworden. Corona heeft ook een groot verschil gemaakt. Maar een epidemie? Veel mensen hebben het heel moeilijk. Wij hebben vroeger ook twee kinderen opgegroeid met een fulltime baan, maar ik vraag me soms af hoe jonge gezinnen dat vandaag nog doen. Er wordt zo veel druk gelegd. Ik heb veel mededogen gekregen voor mensen die heel hard hebben gewerkt en aangeven dat het zelfs niet meer gaat. Daarom wil ik er ook zo openlijk over spreken.
Van Den Bosch: Je moet vandaag eens een afspraak proberen te maken met een therapeut. Vroeger werd van die mensen soms gezegd dat ze met hun baan het zout op hun patatten niet konden verdienen, terwijl ze nu van maandagochtend tot vrijdagavond volgeboekt zijn. Het is ook heel goed dat hulp mensen durven te vragen. Een psychotherapeut is eigenlijk een coach, en is volgens onderzoek ook vaak beter dan medicatie. Veel mensen hebben een zeker moment hulp nodig. De psycholoog bij wie ik zelf ga, zei me net nog: onze maatschappij is ziek, als ik zie wie hier allemaal binnenkomt. De angsten en problemen waarmee ze worden vervoerd, dat is onvoorstelbaar.
U bent al decennia lang een pleitbezorger van een gezond leven. Leven we mentaal en fysiek ook echt gezonder dan tien jaar geleden?
Van Den Bosch: Mensen weten dat bewegen belangrijk is, maar het effectief doen is een ander verhaal. Het aantal mensen dat voldoende beweegt volgens de Wereldgezondheidsorganisatie blijft laag slapen. Meer dan de helft van de Belgen heeft overgewicht en 16 procent obesitas.
Crevits: Mensen zullen vaak wel meer bewegen, maar ze hebben soms gewoon de tijd niet voor. De cijfers verbeteren wel lichtjes. In 2016 heb ik als minister van Onderwijs aan Paul gevraagd om als adviseur te reageren op mijn kabinet om te komen werken. Wij leren onze kinderen in het onderwijs om stil te zitten. Dat is helemaal verkeerd.
Van Den Bosch: Kinderen worden op school begrepen tot hun hersenen. Amper twee uur per week wordt besteed aan bewegen en hun lichamelijk welzijn. Ik merk wel dat er een cultuuromslag bezig is. Mijn kleindochter mag tijdens de les geregeld zelfs naar buiten om te bewegen. Ik werk nu ook mee aan een project van Hilde en Jo Brouns dat bedrijven oproepen om ervoor te zorgen dat hun batterijen tijdens het werk hun fysieke en mentale batterijen kunnen opladen. De gezondheid van het personeel moet ook belangrijk zijn voor een bedrijf.
De politiek blijft hard, mevrouw Crevits. Verschillende partijgenoten bazuinen rond dat men een elegante uitweg voor u zoekt, en u er na de verkiezingen van 2024 niet meer bij bent.
Crevits: Ik zal maar half jaar minister van Welzijn zijn geweest in 2024, dus ik zou daarna graag verderwerken. Maar ik vind het ook belangrijk om bijtijds ruimte te laten voor vernieuwing. Sammy Mahdi (voorzitter van de CD&V, nvdr) heeft me onlangs gezegd: ik heb u heel erg nodig. Alle lijsten van de partij moeten sterk genoeg zijn, dus we zullen wel zien. Dat is chefsache. Maar u moet mijn stemmenaantal van 2019 nog eens bekijken. Ik denk niet dat de partij de stemmen zomaar in de vuilnisbak zal gooien.
Door Peter Casteels. Foto's: Carmen De Vos
