''In Nederland kijken ze jaloers naar onze kinderopvang'' INTERVIEW Welzijnsminister Hilde Crevits wil oppas kindjes per begeleider in crèches

Ze geeft toe dat ze deze week krijgen wijfeld of ze wel een interview zou geven, want het is niet omdat N-VA-voorzitter Bart De Wever weer eens een grote theorie lanceert — De Wever bepaald voor om bepaalde federale bevoegdheden in de praktijk al te splitsen en pas later over te hevelen naar de deelstaten — dat plots weer iedereen de agenda moet volgen, vindt Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits. <<Ik probeerde het half jaar nog zoveel mogelijk oplossingen te zoeken. Maar ik zeg ook elke dag problemen met zaken die een beter beleid in de weg staan.>>

Waar botst u dan precies op?

<<Wij investeren in Vlaanderen heel veel in bijvoorbeeld kankerpreventie. Hierdoor hebben wij veel eerdere kankers op te sporen dan enkele jaren geleden en veel eerder dan in Wallonië en Brussel. De respons op preventieve screenings en campagnes rond baarmoederhals-, borst- en dikkedarmkanker ligt bij hen veel lager. Maar door ziektes vroeger op te sporen, heb je vaak een minder zware behandeling nodig en is ook de kost voor de gezondheidszorg minder hoog. Vlaanderen doet dat, maar alle winst is voor de federale kas. De vraag is: waarom doe je het dan?>>

Euh, voor de gezondheid van de mensen?

<<Ja, natuurlijk! Maar het is toch de logische zelf dat je er in een goed georganiseerde staatsstructuur voor zorgt dat die gene die de grootste inspanningen levert om de kosten van de gezondheidszorg te doen dalen, daar ook financieel voor winstgevend wordt? Dat geld kan opnieuw naar preventie gaan, hé. John Crombez (voormalige sp.a-voorzitter, red.) heeft in 2021 een studie gemaakt, waarbij hij tot dezelfde conclusie komt en zegt dat we zo drie miljard euro kunnen besparen. Dat is dus zo logisch als iets. Terwijl sommigen (Bart De Wever, red.) orakelen over grote theoretische concepten, probeer ik dus heel concreet te zoeken naar hoe we beter kunnen samenwerken om zoveel mogelijk stappen voorwaarts te zetten. Dat deed ik ook met collega Frank Vandenbroucke (Vooruit, federaal minister van Volksgezondheid, red.).

Hoe komt dat?

<<Dat hangt samen met de financiering. Een OverKophuis bijvoorbeeld — dat zich richt op jongeren met psychische problemen — kan een psycholoog voltijds in dienst nemen, maar wordt vanuit de federale overheid maar betaald per prestatie. Als er dus in het begin maar drie mensen op consultatie komen, moet de organisatie bijna alles zelf betalen. En dus wachten ze met antwoorden. Maar als je niemand beschikbaar hebt, kunnen jongeren die komen aankloppen ook niet meteen helpen. Die regels moeten dus op elkaar afgestemd worden en overeenkomen zijn we nu in overleg.>>

U werkt precies goed samen met Vandenbroucke? Wat een contrast met een jaar geleden, toen u als Vlaams minister van Werk moest inbeuken op de federale PS-minister Dermagne.

<<Ik ben nog maar een acht maanden minister van Welzijn, hé. (lacht) Ik ben inderdaad enorm ontgoocheld in hoe ik Pierre-Yves Dermagne heb ontmoet. Zelfs de verplichte inschrijving bij de VDAB van mensen die tijdens corona plots voor langere tijd werkloos werden, was te verregaand. (zucht) De hervormingsbereidheid langs de Vlaamse kant is toch een stuk groter dan langs de Franstalige kant. Ik heb dat aan den lijve ondervonden. Als je bij een Vlaamse minister gaat en uitlegt dat iets echt niet goed in elkaar zit, dan krijg je een klankbord. Met collega Dermagne heb ik ook heel veel gezien, maar er is toen heel weinig uitgekomen.>>

Ligt dat aan de Franstaligen of aan de PS?

<<In ieder geval voel je bij de Vlaamse partijen een grotere urgentie, maar er zijn niveauverschillen. Mijn partij gaat absoluut niet voor de explosie van België. Wij zijn niet voor de totale splitsing. Maar natuurlijk geraak je op den duur wel ontmoedigd als er weinig mogelijk is met je nochtans afgewezen eisen: beleid voert op maat van je eigen regio. Het enige wat toen wel asymmetrisch is gelukt, is de begeleiding en opname van langdurig zieken, maar dat is de opname van Frank Vandenbroucke.>>

Wordt je daar dan op de duur toch geen tikkeltje separatist van?

<<Nee, ik geloof niet in separatisme. Zelfs als je volledig onafhankelijk bent, ga je nog met anderen samen moeten blijven zitten. Tijdens de regeringsonderhandelingen heb ik lang gedacht dat de PS zelf de trekker zou zijn van hervormingen. Ik heb veel gesprekken meegemaakt en ik heb ervaren dat zij goed hebben ervaren dat ook in het belang van Wallonië was. Daarom verbaast het mij nog altijd dat het achteraf volledig vast komt te zitten qua hervormingen.>>

Temeer omdat Dermagne zelf een regionalist is.

<< Ja! Ik was eigenlijk heel blij toen hij minister van Werk werd. Hij was zeer empathisch en ongeveer waar ik naartoe wou voor Vlaanderen en waarom. Maar ik zei hem ook: 'Als jij zaken anders wilt doen voor Wallonië, laat ons dan een definitief asymmetrisch beleid voeren.' Ik heb echt veel concrete voorstellen gedaan en wilde zelfs de pilootprojecten vanuit Vlaanderen bekostigen... (denkt na) Ik kan niet zeggen dat ik ooit een slecht gesprek met hem heb gehad, integendeel. Maar weet dat er altijd iets is. Was het zijn kabinet? Zijn partij? Ik weet het niet, maar er was altijd iets dat ervoor zorgde dat we aanvankelijk niet vooruit kwamen. Met Vandenbroucke heb ik wel een stap gezet. Al ga ik niet onnozel doen: een staatshervorming is ook nodig. Het is uitgesloten dat we de gezondheidszorg niet verder regionaliseren.>>

Echter, deze wetgeving is zéér duidelijk geworden: wat Vlaanderen zelf doet, doet het niet altijd beter. Het wordt N-VA verweten, maar het geldt evengoed voor CD&V. Jullie leveren een jaar lang de minister van Welzijn én de sleutelposities in de administratie.

<<Dat vind ik intellectueel totaal oneerlijk. Toen wij de bevoegdheden kregen voor Welzijn, heeft Vlaanderen een eigen sociale bescherming uitgebouwd. Iedereen betaalt mee voor de Vlaamse zorgverzekering en als je ooit zorgbehoevend wordt, krijg je 130 euro per maand extra. Men schreeuwde moord en brand omdat die 130 euro niet geïndexeerd werd — ik heb er dan 135 euro van gemaakt — maar Wallonië heeft dat niet eens. Hetzelfde geldt voor onze kinderbijslag. De middelen en sociale toeslagen zijn enorm hervormd onder Jo Vandeurzen en Wouter Beke.>>

Oké, maar er zijn ook enorme problemen in de kinderopvang aan het licht gekomen.

<<Absoluut, en die pakken we met de grootste urgentie aan.>>

U hebt al verschillende maatregelen genomen, maar het probleem blijft: het hoge aantal kindjes waar één begeleider voor instaat. Zolang dat aantal niet is verdwenen, blijft u waarschijnlijk inboeten op de kwaliteit en de veiligheid.

<<Ik wil het aantal kindjes per begeleider absoluut naar beneden. Maar ik was deze week in Nederland. Er zijn grote problemen als het gaat over de betaalbaarheid van de kinderopvang. Er zijn minder kindjes per begeleider, maar de kinderopvang is veel goedkoper dan bij ons en het aanbod is veel kleiner. Als ik daar zeg dat ik bij ons de kindratio naar beneden wil en in tijden van arbeidskrapte hervormingen zullen doen waarbij er duizenden extra medewerkers nodig zijn, dan zeggen ze: bonne chance, hé, Crevits. Zij kijken heel jaloers naar de plaatsen en betaalbaarheid die wij hebben. In Nederland werken ontzettend veel vrouwen deeltijds tijdens de eerste levensjaren van hun soort, omdat de kinderopvang zo duur is. Ik wil het aantal kinderen per begeleider verminderen, maar je kan niet leiden tot vier of vijf gaan.>>

Hoeveel kindjes per begeleider is volgens u dan wel haalbaar?

<<In Nederland is de ratio voor baby'tjes zeer laag — drie baby's per begeleider dacht ik. Voor tweejarige kindjes is het ongeveer onze ratio: acht of negen. Ik wil nu geen voorafname doen op de vergelijking die momenteel gebeurt met andere landen, maar voor mij zou het eigenlijk ideaal zijn dat wij ook met zo'n opbouw werken. Voor acht baby's tegelijk zorgen is heel moeilijk, hé. Ik wil daar absoluut deze wetgeving nog iets aan veranderen.>>

Al maanden zitten er in de publieksstribune van het Vlaams Parlement ouders met baby's om de druk op te voeren, tot ergernis van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld). Ergert u zich ook?

<<Nee, ik heb daar respect voor. Die publiekstribunes zijn er voor iedereen en het is niet aan mij om daar commentaar op te geven. Ik heb meer problemen met politici die elke week met hen selfies staan ​​te nemen, maar ook dat is een recht. Ik begrijp de onzekerheid van die ouders absoluut, maar ik ga niet meer of minder mijn best doen omdat ze hun baby in de tribune zitten.>>