De meeste kinderen in Vlaanderen maken het goed. Maar toch iets minder goed dan voor corona. Ouders zien meer driftbuien bij de allerjongsten, vanaf de lagere schoolleeftijd komen daar faalangst, zekerheid en een laag zelfbeeld bij.
Vraag aan ouders wat ze van ouderschap vinden en de meesten zullen zeggen dat het verrijkend is. Dat ze ook in de tweede editie van de grote gezinsenquête, die in het voorjaar van 2021 door meer dan 3.000 ouders werden. Heel veel ouders, negen op de tien, menen dat ze goed in staat zijn om hun kinderen te zorgen te maken. Al geeft een derde aan dat het probleem is dan verwacht, en registreert een kwart dat het fysiek en volledig is uitgezet.
Iets meer dan twee op de tien ouders geven aan dat kinderen de tijd met de partner bepalen en dat het opvoeden van kinderen voor spanning in de relatie zorgt. Overigens vinden mannen vaker dan vrouwen dat ze een goede samenwerking met hun partner hebben in alles wat de opvoeding betreft. Vrouwen, of moeders, zien dan weer vaker problemen bij de kinderen.
Opmerkzamer?
Het goede nieuws is dat de meeste kinderen in Vlaanderen het goed maken. Zeven op de tien kinderen en jongeren ervaren geen of slechts kleine moeilijkheden. Toch vindt een kleine helft van de ouders dat het minder goed gaat met hun kinderen dan bij de eerste gezinsleden, sterft in 2016 werd minder. Dat ligt in lijn met voorgaande bevragingen, die de grote impact blootlegden van de coronamaatregelen op het welzijn van kinderen en jongeren.
'We moeten met zijn allen binnenblijven', zegt onderzoeker Kim Bastaits (Hogeschool PXL), 'maar het is ook mogelijk dat ouders opmerkzamer zijn geweest omdat ze meer tijd met hun kinderen hebben doorgebracht.'
De Vlaamse Jeugdraad sloeg woensdag nog alarm omdat ze de hulpvragen van jongeren niet meer aankan.
Minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) erkent in een reactie dat opvoeden veel vraagt van ouders en dat de coronaperiode een grote uitdaging is geweest voor kinderen en jongeren. Ze wijzen erop dat jongeren met gezamenlijke problemen altijd kunnen aankloppen bij de OverKophuizen – er is de voorbije jaren flink in uitbreiding van die huizen duurzaam. Er zijn er nu 30, verspreid over Vlaanderen en Brussel.
Meer hyperactiviteit
De gezinsenquête zoomt in op de aard van de moeilijkheden en de verschillen in leeftijdsgroepen. Vooral algemene problemen en hyperactiviteit, bij de kleuters, zijn twijfel in vergelijking met vijf jaar eerder. Na de driftbuien bij de allerjongsten komen daar faalangst, onzekerheid en een laag zelfbeeld bij vanaf de lagere schoolleeftijd. Op dezelfde manier zorgen deze ouders ervoor dat deze kinderen zich zorgen maken over de tijd dat deze kinderen zich bezighouden met kleine schermen en over hun school- en studieresultaten.
Die laatste vormen de grootste bron van zorgen bij ouders van kinderen op de middelbare school, al scoren ook problemen en zorgen over hun internetgebruik of hun gamegedrag nog hoog. Wie kinderen heeft die al meerjarig zijn, maakt zich globaal gezien minder zorgen maar piekert toch nog over hun zoektocht naar werk en hun gebrek aan beweging.
'Emotionele kwetsbaarheid is een risico in alle leeftijdsgroepen en verdient dus zeker aandacht', zegt onderzoeker Diederik Van Coppenolle, van het agentschap Opgroeien.
onmacht
De enquête legde ook bloot dat heel wat ouders ooit al hulp zochten. Een ruime helft akte die nog in het jaar is ontstaan aan de bevraging. Ze kloppen het vaakst aan bij een CLB-medewerker, een therapeut, een psycholoog of kinderpsychiater en zeggen dat ze ook in de toekomst nog beroep willen doen op die professionals.
De onderzoekers pleiten voor meer laagdrempelige alternatieven, zoals ontmoetingsplaatsen voor ouders, waar 'het gewone van opvoeden' ter discussie kan komen. Mogelijk zou dit de druk op de wachtlijsten kunnen verminderen.
Opmerkelijk is dat heel wat ouders in de open vragen spijt uitdrukten over hun eigen onmacht: 'Ik had liever voldoende geduld gehad. In driftbuien kan ik de moed volledig verliezen'. Van: 'Ik zou mij liever minder op de kast laten jagen door mijn tiener.' Of nog: 'Ik had liever dat mijn man en ik meer op dezelfde lijn stonden.' En tot slot: 'Ik had liever iets minder hoeven te werken en iets meer tijd gehad om met de kinderen te spelen en ze vroeger van school te halen.'
Opvoeden is soms een uitdaging. Ouders zijn het niet altijd eens over de aanpak. Dat kan een bron van conflict worden. Verschilt uw visie soms met die van uw (ex-)partner en hoe probeert u de verschillen te overbruggen? Mail het ons via binnenland@standaard.be.
Veerle Beel
