Visserijraad: Hilde Crevits laat tanden zien aan de Europese Commissie

Volgens de Franse, Vlaamse en Nederlandse vissers staat het overleven van de ambachtelijke visserij op het spel. Garnaalvissers leidt tot hun toekomst na 2023. Tijdens de Visserijraad in Brussel op 20 en 21 maart bespraken de ministers de gezamenlijke actieplannen van de Europese Commissie. De invloed van natuurorganisaties en windmolenparkuitbaters bij de Commissie werd te groot.

Natuurreservaten in zee

De revolte, afgelopen maandag, van veertien samenvattingen tegen de groene agenda van de Europese Commissie lijkt een keerpunt. De kritiek is dat de pijler 'milieu' ten koste gaat van de Europese voedselzekerheid en de veerkracht van de sector. In de aanloop naar de ministerraad liet de Nederlandse Vissersbond weten dat de Europese Commissie totaal geen ervaring heeft met wat zich momenteel afspeelt in de visserijsector. Een deel van de ministers gaf de Vissersbond maandag gelijk.

Wat stond er op het spel tijdens de Visserijraad? De Commissie wil visgronden vervangen door natuurreservaten, ter compensatie van de bouw van windmolenparken. In deze natuurreservaten willen ze bodemvissen verbieden. Dat laatste is een eis van obscure ngo's die niet weten dat de Noordzee miljoenen tonnen zand per eb of vloed verplaatst en de Noordzee onderwater geenoerwoud kent. Dit ideologische verbod weekte grote woede bij garnalenvissers. Biologen veronderstelt dat garnalen overbevissen onmogelijk is, zoals ook een teveel aan muggen of vliegen vangen niet lukt. Toch zal de Europese Commissie de bodemvissen van groenlinkse ngo's in de beschermde gebieden in de Noordzee en de Waddenzee beschermen .

Het Marien Actieplan

Een eerste onderwerp dat de Visserijraad maandag behandelde, was de via de Green Deal verlengde energietransitie voor de vissersvloot. Het tweede onderwerp is dat de Europese Commissie een 'Pact voor de visserij en de oceanen' wil invoeren. Via dat pact zullen ngo's en uitbaters van windmolenparken mee gaan bepalen wat het visserijbeleid wordt.

Het grootste struikelblok was echter het 'Marien Actieplan' waarmee de Europese Commissie het Gemeenschappelijk Visserijbeleid (GVB) beoogt 'nog beter te koppelen aan de EU-milieudoelstellingen'. Het GVB is een regeling voor het beheer van de Europese vissersvloten en voor het behoud van de visbestanden. Voor België woonde Vlaams minister voor Zeevisserij Hilde Crevits (CD&V) de ministerraad bij. Ze zien als de West-Vlaamse portefeuille de landbouw toe aan de Limburgse partijgenoot Jo Brouns ging. Zoiets heet electorale logica.

Leefbaarheid van de sector

Crevits tweette tijdens de vergadering: 'Pittig debat in Europese Visserijraad. Ik wil dat onze vissers in de toekomst nog kunnen blijven vissen met een duurzame vloot. Het kan niet dat we afhankelijk worden van invoer uit derde landen die veel minder duurzaam werken, aanvullend van onhaalbare of onwerkbare verplichtingen.'

Ook tijdens het openbare deel van de sessie, waarbij elke deelnemer vier minuten mag spreken, akte Crevits zeer kritische uitspraken. Zo zei ze dat 'strategische autonomie geen los begrip mag zijn' over het vervangen van zelfgevangen vis door invoer. 'Wij stellen ons zoals heel veel bijzondere veel vragen over haalbaarheid en werkbaarheid', vervolgde Crevits over de plannen van de Commissie. 'We nemen al heel veel maatregelen die in belangrijke mate bijdragen aan het herstel van het maritiem milieu. Het actieplan gaat nog een hele stap verder, zoals met de oproep voor een verbod op bodemvisserij, terwijl geen enkele socio-economische impactanalyse dat onderbouwt'. Crevits stelde zich ook vragen over de proportionaliteit van de maatregelen. Ze zei onomwonden dat 'we de leefbaarheid van de sector in gedrang brengen'.

Pact terug naar tekentafel

In Het Nieuwsblad bevestigde Crevits dat ze 'het visserij- en oceaanpact' terug naar tekentafel stuurt. 'België stond niet alleen met dat besluit. Heel wat andere landen uitten dezelfde leveringheden over de energietransitie van de vissersvloot en het 'herstel van mariene ecosystemen'.

'We hebben geïnformeerd over de haalbaarheid en de werkbaarheid van de Europese plannen voor de visserijsector. Voor ons geen afhankelijkheid van invoer uit derde landen die veel minder duurzaam werken, omdat we onze eigen vissers onhaalbare of onwerkbare verplichtingen opleggen', zei Crevits.

Zij kunnen erop rekenen dat de afgelopen twintig jaar in Vlaanderen door de kleine vissersvloot met 64 vaartuigen al grote stappen zijn gezet om het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen en om vistechnieken te verbeteren. 'Maar uit gesprekken met scheepsbouwers', zei Crevits, 'blijkt zo'n transitie op het terrein alles behalve evident. Als je alternatieve brandstoffen gebruikt, heb je hiervoor meer ruimte nodig aan boord van vaartuigen, ook al om de veiligheid en de stabiliteit te elimineren.' Ze zijn ook op het feit dat de helft van de Vlaamse vloot niet voor subsidies in aanmerking komt.

Nederlandse en Franse reacties

Haar Nederlandse collega Piet Adema verwijst ook naar de socio-economische dimensies en vooral lippendienst aan biodiversiteit en klimaatpolitiek. Maar hij sloot af met de mededeling dat de sector moet 'kunnen rekenen op onze steun'. De EU moet de visserijsector aantrekkelijk houden voor een nieuwe generatie vissers. Hij nam het op voor het door de EU verboden pulsvissen en kaartte de aanlandingsplicht of landingsplicht aan. Dat wil zeggen dat de bijvangst mee moet naar de wal en daar gewogen, gemeld en verkocht. De evaluatie van de aanlandingsplicht is door de Commissie betrokken en Nederland wil dat laten herbekijken.

De Franse staatssecretaris Hervé Berville sprak heldere taal. De Fransen zijn tegen alle plannen van de Commissie . Ten eerste van de 'soevereiniteit van bevoorrading', waarbij hij waarschijnlijk aangeeft dat Frankrijk geen toestanden wil — zoals met Russisch gas — door van invoer van vis afhankelijk te worden, terwijl Franse vissers failliet gaan. Berville meldde de plannen 'niet proportioneel'. Hij verweet de Commissie dat deze plannen 'geen voorwerp van impactstudies' waren en dat al die plannen dus eigenlijk 'niet serieus' te nemen zijn, maar 'blinde maatregelen' aantonen. In de ogen van Berville zijn de plannen een 'veroordeling van de Franse, Europese ambachtelijke visserij en wel onmiddellijk vanaf volgend jaar in 2024'.

Reders centrale

Ook de Rederscentrale van Vlaamse vissers gaf bij monde van Emiel Brouckaert te kennen dat ze niet akkoord zijn. Hij verkoopt een artikel uit hun infoblad dat maandag zou verschijnen. De Rederscentrale is van oordeel dat sommige specifieke doelstellingen 'niet praktisch uitvoerbaar zijn en niet aangepast zijn aan de voortschrijdende verduurzaming van de sector en aan de veranderingen in het omgevingskader zoals het klimaat'.

Op basis van de al bestaande biodiversiteitsdoelstellingen 2030, eiste de Commissie in haar Marien Actieplan :

1. 30 procent van de Europese waterklassen als mariene beschermde gebieden;

1. Dat de onderliggende nationale maatregelen nemen met het oog op de geleidelijke uitfasering tegen 2030 van bodemvisserij met gesleept tuig in beschermde mariene gebieden, verdeeld in nieuwe beschermde gebieden. (Tegen maart 2024 zou dit riet in voege moeten zijn treden voor Natura 2000- gebieden.);

1. Selectiviteit van vistuig en visserijpraktijken vergroten;

1. Incidentele vangsten van bedreigde soorten (bruinvissen, etc.) verminderen.

 

Het is niet verwonderlijk dat de Europese Commissie de bodemvisserij zo hoog op de gegarandeerde agenda zet. 'Anno 2023 komt de visserijtechniek meer dan ooit onder zware druk te staan, mede door de gevoerde druk van diverse milieuorganisaties', klonk het bij de Rederscentrale.

Hoog brandstofverbruik

De Rederscentrale: 'Zo werd in mei 2022 door Seas at Risk en Oceana een document gepubliceerd waarin beargumenteerd wordt waarom bodemvisserij uitgefaseerd zou moeten worden in de EU. Er wordt onderschat dat de bodemvisserij en de kwetsbare habitats en organismen op de zeebodem aantasten. Gezien het niet-selectieve karakter van de visserijtechniek zouden deze bijdragen aan de overexploitatie van bepaalde visbestanden, verzameld in hoge bijvangsten en teruggooi -cijfers. Concluderend beargumenteren de meest geschikte ngo's dat bodemvisserij het hoogste brandstofverbruik kent en indirect de uitstoot van CO2 die wordt opgeslagen in de bodem.'

Daarom heeft de visserijsector zich in 2022 aangesloten bij de European Bottom Fisheries Alliance (EBFA). behoort ook tot de Rederscentrale als Belgische vertegenwoordiger. EBFA telt de visserijvertegenwoordigers uit veertien landen die het gebruik van actieve bodemvistuig als duurzame activiteit ter verdediging. Die tegenwind tegen ngo's lijkt te slaan.