Mai Linh Verdonck werd 27 jaar geleden als baby uit Vietnam geadopteerd. 'Gevonden op straat', luidde het verhaal. Vlaanderen zet nu de adopties uit Vietnam stop.
Te weinig transparantie. Onvoldoende zicht op welke kinderen er via adoptie vertrokken zijn en waarom. Geen uitleg waarom ze niet in eigen land opgevangen konden worden. Geen zicht op het feit van de afstandsouders die hebben bijgedragen, en evenmin duidelijkheid over de financiële transacties.
De conclusie van de screening naar de adoptiepraktijk in Vietnam zijn niet mals. Daarom beslist Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) nu, in overleg met het agentschap Opgroeien, om de samenwerking met Vietnam stop te zetten. Uit dat land mogen er geen kinderen meer in Vlaanderen geadopteerd worden.
Mai Linh Verdonck (27), geboren in Vietnam en getogen in Brugge, vindt dat een goede zaak. 'Ik had niet verwacht dat de beslissing zo concreet zou zijn', zegt ze. 'Het heeft me verrast. Maar ik ben blij dat de belangen van kinderen vooropstaan.'
Verdonck werkte mee aan de screening van Vietnam als adoptieland, net als andere geadopteerden, adoptiediensten, de adoptieambtenaar en experts van Unicef en Europese organisaties die kennis hebben van interlandelijke samenwerking en kinderrechten. 'Ik heb dus ook veel dossiers over het land doorgenomen en heb mijn mening gegeven. Ik kon ook vaststellen dat de wetgeving in Vietnam niet transparant is en te wensen overlaat.'
Ongelukkiger in Vietnam?
Enkele jaren geleden ging de Brugse, die nu in Brussel woont, zelf op 'rootsreis': terug naar het weeshuis in Halong, van het vermoeden dat ze ooit als baby naar Brugge is vertrokken. 'Meer informatie had ik niet. Ik hoop dat ze nog een dossier over mij zouden hebben en dat ik daar wijzer uit zou worden.'
Dat viel tegen: 'Ze bevestigen me toen dat ik op straat gevonden ben. Dat geloof ik nu niet meer.'
Ze kregen toch nog de naam van de vrouw die haar zou hebben gevonden. 'Ik heb die vrouw gezocht en gevraagd of ze zich dat nog herinneren. Ze zei van niet. Het is natuurlijk 27 jaar geleden, maar zou je iets niet herinneren, een baby die je op straat vindt? Ik denk het wel.'
'Het gevolg is dat je andere zaken gaat voorstellen: ben ik misschien gestolen? Hebben ze mij verhandeld? Is er nog geen familie ergens naar mij op zoek? Daarom is het nodig dat geadopteerde adoptielanden informatie bijhouden over interlandelijk geadopteerden. Beter nog is dat ze eerst in eigen land een oplossing zoeken.'
Was ze liever in Vietnam gebleven? Ze wikt haar woorden: 'Iedereen zegt me dat ik dankbaar moet zijn voor de kansen die ik hier heb gekregen. Dat bevestigt ze mij in Vietnam en dat zeggen ze ook hier. Of ze zeggen dat ik in Vietnam misschien armer was geweest. De vraag is: zou ik ongelukkiger zijn geweest?'
'Er zouden ook voordelen aan verbonden zijn geweest, want nu moet ik een vliegtuigticket van 1.000 euro betalen om de plek te bezoeken waar ik geboren ben, of toch "gevonden" ben. Als ik daar bleef, zou dat veel gemakkelijker zijn. Hier heb ik, ook in mijn kindertijd, met racistische opmerkingen te maken gekregen.'
Volgende week reist ze terug naar Vietnam, deze keer maakt ze een toeristische rondreis. 'Om het land beter te leren kennen.'
Twijfel boven Kazachstan
De voorbije jaren was het aantal adopties uit Vietnam al erg verminderd. Vorig jaar werd nog één soort uit dat land geadopteerd, de eerdere drie jaren geen enkele.
Uit Portugal werden er sinds de start van de adoptiesamenwerking al twintig kinderen geadopteerd. De samenwerking met dat land wordt voortgezet, net als met Colombia en Zuid-Afrika. Voor Kazachstan staat het licht op oranje: een bijkomend bezoek aan dat land moet meer duidelijkheid brengen, zei Bruno Vanobbergen, topman van het agentschap Opgroeien, in de commissie Welzijn van het Vlaams Parlement.
De screening van andere adoptielanden volgt in een latere fase.
De samenwerking met Ghana en China is on hold gezet.
Minister Crevits zegt dat ze geloven in een toekomst voor interlandelijke adopties: 'Maar die toekomst kunnen we alleen kleiner maken als we de brede samenleving en alle betrokkenen - de kinderen zelf, maar ook hun ouders en adoptieouders - de beste mogelijke garanties geven dat we er zijn alles aan gedaan hebben om wantoestanden uit te sluiten.'
Vorig jaar kwamen 28 kinderen via adoptie uit het buitenland naar gezinnen in Vlaanderen of Brussel.
Veerle Beel
