De Vlaamse Regering heeft een akkoord rond de gemeentelijke vrijwilligerskorpsen in het kader van het Vlaams Defensieplan. Er wordt 1 miljoen euro per jaar vrijgemaakt om de weerbaarheid van burgers en lokale besturen te versterken. Er wordt daarvoor samengewerkt met Rode Kruis Vlaanderen. Vanaf vandaag kunnen gemeenten zich voor de gemeentelijke vrijwilligerskorpsen registreren. Vanaf het najaar zullen ook burgers boven de 16 jaar die willen helpen bij lokale nood- of crisissituaties zich kunnen aanmelden. In een eerste fase zullen tot 15.000 mensen kunnen deelnemen en opgeleid worden, verspreid over de verschillende gemeenten in Vlaanderen.
"Een veerkrachtige gemeente is voorbereid op het onverwachte. Veel Vlamingen beschikken over waardevolle vaardigheden en zijn gemotiveerd om bij een noodsituatie of rampen in hun buurt het verschil te maken. Het is belangrijk dat gemeenten voorbereid zijn op de uitdagingen van de toekomst, zodat mensen in staat zijn om elkaar te helpen en weten wat te doen. Daarom een warme oproep aan burgers boven 16 jaar en lokale besturen om mee te werken aan gemeentelijke vrijwilligerskorpsen. Vanuit Vlaanderen zorgen we voor een degelijke opleiding en een goede omkadering. Op die manier willen we de lokale weerbaarheid vergroten en de gemeenschapszin in gemeenten versterken. Deelnemers zullen bijvoorbeeld een EHBO-opleiding krijgen. Dat komt altijd van pas, ook in het dagelijkse leven. ” - Vlaams minister van Binnenland en Samenleven Hilde Crevits
“Veiligheid voor ieder, daar zorgen we voor met z'n allen. Het Vlaams Defensieplan begint niet in een kazerne en eindigt niet bij wapens. Het begint op het dorpsplein, bij de Vlaming zelf. We kiezen bewust voor een model van civiele paraatheid. Daarmee zorgen we vooral voor de betrokkenheid van burgers en bouwen we aan vertrouwen in onze samenleving. Het is belangrijk om op elkaar te kunnen rekenen in tijden van nood. Want in moeilijke tijden moeten we niet alleen onze rug rechten, maar ook onze handen uitsteken.” – Vlaams minister-president Matthias Diependaele
“Of het nu gaat om overstromingen, hittegolven of een stroompanne in een woonzorgcentrum: in elke crisissituatie zijn er burgers die willen helpen. Wat vandaag een uitdaging is, is het aanbrengen van de structuur om die vrijwillige energie snel en gecoördineerd in te zetten. Met dit project bouwen we aan één uniform systeem: duidelijke opleidingen, één crisistool, en ondersteuning voor elk geïnteresseerd lokaal bestuur. Op die manier versterken we niet alleen de paraatheid van gemeenten, maar ook de zelfredzaamheid van burgers. Want hoe beter we voorbereid zijn in vredestijd, hoe sneller we kunnen handelen wanneer het echt nodig is.” - Philippe Vandekerckhove, gedelegeerd bestuurder Rode Kruis-Vlaanderen
De gemeentelijke vrijwilligerskorpsen hebben als doelstelling om mensen snel te kunnen mobiliseren en professionele hulpverleners bij te staan via administratieve of logistieke taken bij lokale nood- of crisissituaties. Enkele voorbeelden zijn voedselbedeling, opkuis na een overstroming of langsgaan bij kwetsbare burgers om te checken of alles in orde is in het geval van een langdurige stroomuitval. De noodsituatie kan ook heel lokaal van aard zijn, zoals bijvoorbeeld een woonzorgcentrum waar alle liften uitvallen en waar de verzorgers hulp nodig hebben voor de verdeling van eten.
In een eerste fase zullen tot 15.000 mensen kunnen deelnemen en opgeleid worden, verspreid over de verschillende gemeenten in Vlaanderen. Vlaanderen ondersteunt lokale besturen bij de uitbouw van een vrijwilligerskorps van minimum 10 en maximum 80 deelnemers. Alle deelnemers krijgen een EHBO-opleiding als basis. Die wordt door Rode Kruis Vlaanderen gegeven, maar kan lokaal ook door het Vlaamse Kruis gegeven worden. In samenspraak met het lokaal bestuur en lokale hulpverleningsorganisaties zijn ook bijkomende opleidingen of bijscholingen mogelijk. Er zullen ook jaarlijks simulatieoefeningen gehouden worden om deelnemers voor te bereiden op noodsituaties.
Crisistool
Burgers kunnen zich vanaf het najaar registreren via een crisistool ontworpen door Rode Kruis Vlaanderen. Eenmaal geregistreerd zijn zij bij een eventuele interventie gedekt door de nodige verzekeringen.
Op de app zijn de gemeenten en steden weergegeven die zich hebben aangemeld om een gemeentelijk vrijwilligerskorps te organiseren. Elke gemeente zal een eigen pagina kunnen aanmaken in de crisistoolapp. Daarop kunnen ze een hulpvraag lanceren en burgers uit hun gemeentelijk vrijwilligerskorps oproepen in nood- of crisissituaties. De app is erop gericht om lokale besturen maximaal te ontlasten bij het uitbouwen en in stand houden van een gemeentelijk vrijwilligerskorps.
De app laat ook toe om bij meer grootschalige noodsituaties intergemeentelijke samen te werken en de krachten tussen verschillende gemeentelijke vrijwilligerskorpsen te bundelen. Gemeenten kunnen dan een hulpvraag lanceren naar vrijwilligers in andere gemeenten. Op die manier kan op korte termijn een grote groep mensen gemobiliseerd en aangestuurd worden. Rode Kruis Vlaanderen zal in zo’n situatie zorgen voor de nodige coördinatie.
Gemeenten die een gemeentelijke vrijwilligerskorpsen wensen op te richten kunnen zich vanaf vandaag al registeren via www.rodekruis.be/vrijwilligerskorps, zodat de nodige voorbereidingen opgestart kunnen worden.
