Vlaams minister van Werk Hilde Crevits voert een aantal wijzigingen door aan het tewerkstellingsbeleid van buitenlandse werknemers in Vlaanderen. Met het economisch migratiebeleid wil Vlaanderen buitenlands toptalent aantrekken en tekorten op de arbeidsmarkt aanvullen. Verschillende experten geven aan dat ook na de coronacrisis we snel opnieuw in een situatie van arbeidskrapte zullen komen. Het aantrekken van buitenlands toptalent kan voor bepaalde sectoren en beroepen, zoals de farmasector een belangrijke meerwaarde zijn. Door dit besluit worden een aantal administratieve vereenvoudigingen doorgevoerd en wordt verder strijd geleverd tegen misbruik. De aanpassingen gaan in vanaf 1 maart 2021.
“Onze arbeidsmarkt is in de eerste plaats gericht op de eigen talenten en daaropvolgend op werknemers uit de ons omringende regio’s. Maar het is ook belangrijk en nodig dat we buitenlands toptalent aantrekken, bijvoorbeeld in ons hoger onderwijs of voor de farma-industrie. Het voorbije jaar zijn zo 134 hooggeschoolden naar de farmabedrijven in Vlaanderen gekomen. Om onze kenniseconomie verder te laten boomen, moeten werkgevers vlot internationaal talent kunnen aantrekken ook na de coronacrisis.“ - Hilde Crevits
Sinds 1 januari 2019 heeft Vlaanderen, als resultaat van de Zesde Staatshervorming waarbij het economisch migratiebeleid deels naar de gewesten werd overgeheveld, een eigen economisch migratiebeleid. Vlaanderen legt nu zelf de voorwaarden op waaraan buitenlanders die naar Vlaanderen willen komen om te werken, moeten voldoen. Vlaams minister van Werk Hilde Crevits voert enkele aanpassingen door om beter in te spelen op de noden van de arbeidsmarkt en misbruiken te vermijden.
Buitenlandse werknemers kunnen in Vlaanderen met een arbeidskaart werken als ze minder dan 90 dagen hier blijven, of met een gecombineerde vergunning (ook wel single permit genoemd) als ze meer dan 90 dagen werken.
Arbeidskaart voor periode van 180 dagen
Ten eerste volgt er een aanpassing in de procedure van de aanvragen. Als een toelating om hier te komen werken geweigerd wordt, zal er pas na een wachttijd van 1 jaar opnieuw een aanvraag kunnen worden ingediend. Nu was het vaak zo dat er al meteen na de weigering weer een aanvraag werd ingediend, zonder dat er inhoudelijke verbeteringen aan het aanvraagdossier werden aangebracht.
Momenteel kunnen gedetacheerde werknemers met een arbeidskaart maximaal 90 aansluitende dagen in Vlaanderen werken. Als ze voor kortere periodes komen, bijvoorbeeld 30 dagen en later nog eens 30 dagen, dan moet de kaart telkens opnieuw aangevraagd worden. In de toekomst zal de arbeidskaart maar één keer aangevraagd moeten worden. Met de kaart kunnen werknemers dan in een periode van 180 dagen, 90 dagen in Vlaanderen werken.
Aantrekken buitenlands toptalent
De focus van het Vlaamse economische migratiebeleid ligt op het aantrekken van internationaal hoogopgeleid toptalent. Daar zijn wel een aantal voorwaarden aan verbonden. Knelpuntberoepers, zoals technische beroepen, bijvoorbeeld installateur datacommunicatienetwerken, moeten eerst op de dynamische knelpuntberoepenlijst staan vooraleer ze toegang krijgen tot de Vlaamse arbeidsmarkt. Voor laagopgeleiden wordt ook steeds een arbeidsmarktonderzoek uitgevoerd. Dit wil zeggen dat VDAB checkt of er voor de vacature geen Vlaamse werknemer te vinden is.
Tot nu toe moest de arbeidskaart van buitenlandse werknemers jaarlijks gecheckt worden, waarna er ook telkens opnieuw een arbeidsmarktonderzoek werd uitgevoerd. Dat zal in de toekomst niet meer nodig zijn indien de werknemer bij dezelfde werkgever blijft. Op die manier vermijden we de onzekerheid van de werkgever die na een intensieve zoekperiode een buitenlander heeft kunnen aantrekken en na een jaar, wanneer de werknemer intussen goed ingewerkt is, opnieuw moet afwachten of de werknemer kan blijven. Verder zullen dienstenchequemedewerkers en wijkwerkers niet langer van buiten de EU aangetrokken kunnen worden.
Daarnaast wordt het voor het hoger onderwijs gemakkelijker om buitenlanders aan te trekken als onderzoeker of gastdocent. Zo zullen buitenlandse toptalenten die in onze bedrijven werken ook hun kennis met de studenten aan onze hogescholen en universiteiten kunnen delen, zonder hiervoor een extra aanvraag in te dienen.
Gelijkgesteld loon voor seizoenarbeiders
Ook voor de seizoenarbeiders zijn aanpassingen doorgevoerd. Niet-Europeanen die in Vlaanderen willen komen werken, moeten een bepaald minimumloon krijgen. Dit ligt op het gemiddeld gewaarborgd maandelijks minimuminkomen van 1.625 euro bruto. Maar voor de seizoenarbeiders gaf dit problemen, want in de landbouw gelden sectorlonen die voor iedereen hetzelfde zijn. Als we kijken naar dat maandloon, zien we dat de geldende sectorlonen lager liggen dan het gemiddeld gewaarborgd maandelijks minimuminkomen. In de praktijk kon het zijn dat een niet-EU seizoenarbeider meer verdiende dan de Vlaamse- of EU-collega. Dat wordt nu aangepast. In de toekomst zullen niet- Europese seizoenarbeiders ook het sectorloon verdienen.
Strenger optreden tegen misbruiken
Met het nieuwe besluit wordt ook strenger opgetreden tegen misbruiken. Een werkgever die illegalen tewerkstelt of zich aan zwartwerk bezondigt, mag een jaar lang geen niet-Europese werknemers aantrekken. Daarnaast kan er een administratieve geldboete uitgesproken worden of riskeert de werknemer een veroordeling voor de rechtbank. Diezelfde sanctie zal ook gelden voor zij die zelfstandige activiteiten uitvoeren en op dat moment illegaal hier verblijven, net als voor werkgevers die valse verklaringen afleggen bij het aanvragen van een arbeidskaart voor een niet-Europese werknemer.
Vlaams minister van Werk Hilde Crevits: “We versoepelen en vereenvoudigen zodat buitenlands toptalent hier vlotter aan de slag kan, maar we treden ook op tegen ongelijkheden en misbruiken. Zo treffen we een nieuwe regeling voor seizoenarbeiders waardoor het niet langer mogelijk is dat een niet-Europese seizoenarbeider meer verdient dan zijn Vlaamse collega. En een werkgever die zich bezondigt aan zwartwerk, riskeert naast een gerechtelijke vervolging of een administratieve geldboete nu ook een jaar lang geschorst te worden om nog nieuwe aanvragen in te dienen.”