In de sector van de kinderopvang zijn er grote noden. Daarom investeert de Vlaamse Regering bijkomend meer dan 100 miljoen euro in de kinderopvang. Het subsidietrappensysteem wordt vereenvoudigd en meer gelijkgesteld, met focus op betere arbeidsvoorwaarden en kwaliteit. De hervorming biedt ook meer kansen voor ouders voor wie de opvang vandaag te duur is. Vervangend Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Benjamin Dalle heeft daarover gisteren overleg gepleegd met de sector.
“We hebben op basis van de aanbevelingen van de onderzoekscommissie kinderopvang en Audit Vlaanderen een plan ‘kinderopvang, veilig en toekomstgericht’ opgesteld. Dat plan omvat investeringen en hervormingen op korte en lange termijn. We zien het als een noodzakelijke stap om samen werk te maken van een betere toekomst, in overleg met de sector.” - Hilde Crevits, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Een kinderopvang heeft zonder twijfel een bijzondere plaats in het leven van kinderen en hun ouders. Pedagogisch en sociaal is kinderopvang belangrijk om jonge kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling en sociale contacten op te bouwen. Het biedt ouders de mogelijkheid om actief aan de slag gaan en blijven op de arbeidsmarkt. De sector van de kinderopvang vraagt terecht om bijkomende financiële middelen. Ook daar is er is een tekort aan personeel, de arbeidsvoorwaarden zijn verschillend en de hoge inflatie zorgt ervoor dat veel organisaties in de sector het moeilijk krijgen.
Betere arbeidsvoorwaarden
Er zijn in Vlaanderen ruim 6.000 kinderopvanglocaties die op een verschillende manier georganiseerd en gefinancierd zijn. Dat vertaalt zich ook in verschillende ondersteuning- en arbeidsvoorwaarden. Het plan kinderopvang wil streven naar meer gelijkheid, zodat er betere kwaliteit en arbeidsvoorwaarden kunnen gelden. Daarom zijn niet alleen investeringen nodig, maar ook de nodige hervormingen om de toekomst van de kinderopvang veilig te stellen.
De onkostenvergoeding voor onthaalouders (Sui Generis) wordt verder geïndexeerd. Alle onthaalouders komen ook in aanmerking voor de jobbonus.
Hogere subsidies
Opvanginitiatieven die erkend zijn en een basissubsidie krijgen, de zogenaamde trap 1-plaatsen, zullen hun subsidie met 50% zien toenemen. Dat moet deze initiatieven op korte termijn extra zuurstof geven. Dat zal al gebeuren vanaf begin 2023. Ook plaatsen zonder basissubsidie – de zogenaamde trap 0-plaatsen in de groepsopvang – kunnen deze basissubsidie opnieuw aanvragen.
Extra plaatsen aan inkomenstarief
We willen ook opnieuw de kans geven aan initiatieven die vandaag een vrije prijs hanteren om aan inkomenstarief te werken. Zo kunnen we ook hier extra plaatsen toegankelijk maken voor ouders die vandaag twijfelen om aan de slag te gaan op de arbeidsmarkt omdat de kinderopvang te duur is.
In de loop van 2023 krijgen de plaatsen in trap 1 dan de mogelijkheid om een aanvraag in te dienen om plaatsen om te bouwen naar de hoogste subsidietrap, trap 2 A. Dat zal hen extra mogelijkheden geven om betere loon- en arbeidsvoorwaarden aan te bieden, hun pedagogische aanpak te verbeteren en personeel meer opleidings- en ondersteuningsmogelijkheden te geven.
Met die beweging breidt de Vlaamse Regering meteen ook het aantal plaatsen aan inkomenstarief met zo’n 3000-tal plaatsen uit.
Hervorming van subsidiemechanisme
Naast de initiatieven met een basissubsidie zijn er vandaag al ongeveer 40.000 plaatsen in de kinderopvang waar ouders een eigen bijdrage betalen volgens hun inkomen. De verschillen die er in die categorie (trap 2) zijn, schakelen we nu gelijk. Op deze manier wordt één van de subsidietrappen – trap 2 B – afgeschaft. Elke plek aan inkomenstarief, zowel in de gezinsopvang als in de groepsopvang zal voortaan de hoogste subsidie krijgen.
Voor deze investeringen en hervormingen wordt ongeveer 92 miljoen voorzien. Er zal ook in 15 miljoen voorzien worden voor uitbreidingen. Tegen het einde van de legislatuur zal de jaarlijkse totale investering ongeveer 850 miljoen euro bedragen, een toename van ongeveer 320 miljoen euro of ongeveer 60%, tegenover het begin van deze legislatuur.
Versterking van Zorginspectie en Opgroeien
Als we het vertrouwen in de sector willen herstellen, dan moeten we ook Opgroeien en Zorginspectie versterken. Dat is ook een vraag van de parlementaire onderzoekscommissie. Dat doen we in de eerste plaats door het klantenbeheer en de ondersteunende diensten die bij Opgroeien bezig zijn met kinderopvang te versterken. We maken ook werk van één centraal contactpunt voor alle klachten en meldingen.
Ook Zorginspectie zal extra personeel aanwerven om intensiever te kunnen inspecteren. Om de kwaliteit van de kinderopvang te blijven garanderen, is ook een investering daar nodig. Ook voor de andere sectoren waar Zorginspectie inspecteert is (bv. ouderenzorg) komt er extra personeel.
Tot slot gaan we de investering die we net voor de zomer gedaan hebben in een degelijk en performant IT-systeem ook verduurzamen. Hiervoor wordt in 470.000 euro per jaar voorzien, naast de 1,7 miljoen euro voor de uitbouw van een efficiënt en performant elektronisch dossierbeheer voor de opvolging van de kinderopvang.
Toekomstplan
Deze investeringen zijn een noodzakelijke stap om samen met de sector werk te maken van een toekomstvisie. Daar blijven we op inzetten. Er volgt ook overleg met de sector, de ouders, de voorzieningen en wetenschappers rond het aantal kinderen per begeleider.