Dit najaar start een PFAS-bloedonderzoek bij 400 volwassenen verspreid over Vlaanderen. Minister Crevits wil met dit onderzoek een beter zicht krijgen op de mate van verspreiding van PFAS bij de algemene volwassen bevolking, ongeacht de woonplaats of locatie Resultaten van andere PFAS-onderzoeken (op specifieke locaties) kunnen dan vergeleken worden met de resultaten bij de algemene bevolking, wat tot betere vergelijkingen, interpretaties en adviezen moet leiden. De eerste resultaten worden tegen eind 2026 verwacht, meer gedetailleerde milieu-gezondheidskundige interpretaties zijn voorzien tegen het najaar van 2028.
“In verschillende gebieden in Vlaanderen worden verhoogde concentraties aan PFAS teruggevonden in de leefomgeving. In aanvulling op metingen in het milieu meten we met humaan biomonitoringsonderzoek (HBM) de concentratie aan vervuilende stoffen die in het menselijke lichaam terechtgekomen zijn. Om een goede interpretatie van deze meetgegevens te kunnen maken, is een solide algemene Vlaamse referentie nodig. Zo een referentie wordt momenteel al uitgewerkt voor jongeren, maar wordt nu ook uitgewerkt voor volwassenen. Deze campagne is een essentiële stap om tot een adequate beoordeling van het gezondheidsrisico van blootstelling aan PFAS te komen. En een goede risicobeoordeling vormt de basis voor een correct handelingskader.” - Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Hilde Crevits
400 volwassenen tussen 18 en 65 jaar verspreid over Vlaanderen zullen via representatieve steekproeven geselecteerd worden. Het bloed van de deelnemers zal worden getest op 22 PFAS-verbindingen, waaronder ook de 13 verbindingen die in het grootschalige bloedonderzoek rond de 3M-site in Zwijndrecht gemeten werden. De deelnemers zullen tegelijk bevraagd worden naar hun kennis en perceptie over PFAS en andere zeer zorgwekkende stoffen.
De kostprijs van het onderzoek is 661.000 euro. Dit bedrag zal voorzien worden uit de saneringsovereenkomst die de Vlaamse overheid afsloot met 3M, volgens het ‘vervuiler betaalt’ principe. Het onderzoek wordt uitgevoerd door partners van het Steunpunt Omgeving en Gezondheid onder leiding van de Universiteit Antwerpen.
Belangrijke stap in de benadering van de PFAS-problematiek
Op 27 november 2023 kondigde Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Hilde Crevits volgende aanpak voor de volksgezondheidskundige benadering van de PFAS-problematiek aan:
- Het selecteren van relevante typegebieden (milieugezondheidskundige aandachtsgebieden) voor extra PFAS-bloedonderzoek.
- Referentie-HBM bij volwassenen die referentiewaarden voor PFAS in bloed (serum) geeft.
- Uitvoering van een uitgebreid PFAS HBM-bloedonderzoek in de geselecteerde typegebieden (milieugezondheidskundige aandachtsgebieden, bijv. Industriële sites, zones naast verbrandingsovens, sites van (oude) brandweerkazernes, enz.).
De relevante typegebieden voor extra PFAS-onderzoek worden momenteel uitgezocht en geselecteerd door de Partnerorganisatie Milieugezondheidszorg. Voor het referentie-HBM-onderzoek bij volwassenen heeft de Vlaamse Regering nu groen licht gegeven. Dat is cruciaal om verder te gaan met stap 3, nl. de locatiespecifieke bloedonderzoeken.
Want het vergelijken van de gemeten waarden in de geselecteerde typegebieden met de referentiewaarden van een algemene steekproef van volwassenen, is essentieel om de resultaten van het HBM-onderzoek in de typegebieden (milieugezondheidskundige aandachtsgebieden) goed te kunnen interpreteren.
