Vorig jaar volgden 19.435 mensen de cursus Maatschappelijke Oriëntatie (MO), een essentieel onderdeel van het inburgeringstraject. Ook het aantal cursussen Nederlands Tweede Taal blijft hoog. De cijfers van de jaarverslagen 2024 van AMAL vzw, Atlas Antwerpen en het Agentschap Integratie en Inburgering tonen een groeiende instroom, meer cursussen en hogere slaagcijfers.
"Maatschappelijke oriëntatie is veel meer dan een cursus: het is de sleutel waarmee nieuwkomers de deur openen naar volwaardige participatie in onze samenleving. Deze cursus biedt hen inzicht in hoe het in onze samenleving reilt en zeilt, onze waarden en normen, maar ook hoe ze hun weg kunnen vinden op/naar de arbeidsmarkt, … . Op die manier verhogen we de zelfredzaamheid van nieuwkomers en zorgen we ervoor dat ze zich thuis voelen." – Hilde Crevits
Maatschappelijke oriëntatie maakt deel van het inburgeringstraject. De andere onderdelen zijn Nederlands leren, inschrijven bij VDAB voor een traject naar werk, deelname aan een participatie- en netwerktraject.
De cursus Maatschappelijke Oriëntatie helpt nieuwkomers om wegwijs te raken in het dagelijkse leven in Vlaanderen en Brussel. De lessen duren 60u en gaan over rechten en plichten, onderwijs, werk, gezondheid en wonen, en worden maximaal aangeboden in de eigen taal van de cursist. Op dit moment wordt de cursus in 38 talen aangeboden. Sinds 2022 wordt de opgedane kennis geëvalueerd via een combinatie van een gestandaardiseerde test en procesevaluatie tijdens de lessen.
Canon van Vlaanderen in 23 talen
Om de eigenheid van de Vlaamse samenleving vanaf de start van het inburgeringstraject mee te geven, laat Minister Crevits de Canon van Vlaanderen sterker verankeren in de cursus Maatschappelijke oriëntatie. De online module die gebaseerd is op de canon, laat ze vertalen naar 23 talen, waaronder Arabisch en Frans. Deze online module belicht 10 vensters uit de canon met figuren, plaatsen, uitvindingen, teksten, gebeurtenissen en ontwikkelingen die een bijzondere betekenis hebben voor de Vlaamse samenleving van vandaag. Het gaat bijvoorbeeld over de vrouw in de samenleving en de scheiding van kerk en staat. Het biedt kapstokken om nieuwkomers te helpen de kernwaarden van onze samenleving te leren kennen.
Maatschappelijke oriëntatie in 2024
Bij AMAL vzw steeg het aantal cursisten van 1.189 naar 1.484, een groei van bijna 25%. Ten opzichte van 2020 (1.106 cursisten) is dat zelfs een stijging van 34%.
Ook Atlas Antwerpen tekende sterke cijfers op. In 2024 volgden 4.788 inburgeraars een eerste les MO, tegenover 4.394 twee jaar geleden.
In de rest van Vlaanderen steeg het aantal cursisten bij het Agentschap Integratie en Inburgering naar 13.163 in 2024, tegenover 12.181 in 2023 – een stijging van 8%.
Slaagkansen
Sinds de invoering van de verplichte test MO (maart 2022) waren ook in 2024 de slaagpercentages van de cursisten zeer hoog.
|
|
MO-test
|
vrijstellingstest
|
|
Atlas Antwerpen:
|
92%
|
81%
|
|
AMAL vzw:
|
95%
|
85%
|
|
Agentschap Integratie en Inburgering:
|
89%
|
83%
|
Het resultaat van de test telt voor 60% mee en 40% van het totaal wordt bepaald via een procesevaluatie tijdens de cursus.
Digitalisering
De lessen worden steeds vaker in gemengde vormgegeven, een combinatie van online en klassikale sessies. Slechts een klein deel van de cursussen was volledig digitaal, en een andere deel verliep via zelfstudie. Dit is een weerspiegeling van een bredere tendens richting gepersonaliseerd leren. Een inburgeringstraject moet toegankelijk zijn, zeker om inburgeraars de mogelijkheid te geven de lessen te combineren met een job, opleiding en gezinsleven. De agentschappen zetten ook in op nieuwe werkvormen, waaronder zelfstudiepakketten in 16 talen en online modules in 23 talen.
Voor niet-digitaal vaardige en laaggeletterde inburgeraars zijn er fysieke lessen. Wie basis digitale vaardigheden heeft, kan een voortraject volgen of ondersteuning krijgen in een digilabo, om zo toch in de digitale cursus te kunnen instappen.
“De lessen Maatschappelijke Oriëntatie spelen een steeds belangrijkere rol in de integratie van nieuwkomers in Vlaanderen. Dankzij de inzet van organisaties zoals AMAL, Atlas en het Agentschap Integratie & Inburgering kregen meer mensen dan ooit toegang tot informatie over hun nieuwe samenleving.” – Hilde Crevits
Nederlands als tweede taal (NT2)
De cijfers uit de drie jaarverslagen tonen een duidelijke stijging in vraag, aanbod en doorverwijzingen – met een sterke focus op behoeftegericht leren, differentiatie naar doelgroep en versnelde toegang tot werk en participatie.
Agentschap Integratie en Inburgering (Vlaams niveau)
45.755 unieke personen kwamen langs voor een NT2-gesprek (cijfer inclusief tijdelijk ontheemden uit Oekraïne), een lichte daling van 2% ten opzichte van 2023. De vraag naar NT2 blijft over het algemeen erg hoog. Het agentschap gaf daarnaast 38.999 taaladviezen NT2, inclusief leersnelheid en instapniveau – een lichte daling van 3% t.o.v. 2023. In totaal werden 37.380 testen NT2 afgenomen.
Atlas Antwerpen
In 2024 voerde Atlas 32.303 gesprekken om anderstaligen toe te leiden naar een gepaste cursus Nederlands, een stijging van 3% t.o.v. 2023, en 19,5% t.o.v. 2019. 23.177 anderstalige werden ingeschreven voor een geschikte cursus Nederlands. Atlas organiseerde in samenwerking met NT2 aanbieders extra trajecten voor o.a. anderstalige ouders op school.
AMAL vzw
In 2024 voerde AMAL 15.817 NT2-gesprekken. Dat is een stijging van 10% tov 2023 en 28% van 2019. Er waren 9.121 inschrijvingen in 2024, dat gaat over meer dan 6% tov 2023 en 34% meer dan 2019. AMAL werkt nauw samen met NT2-aanbieders in de regio voor doorverwijzing van cursisten die ook MO volgen.
“De volgende jaren trekken we de kennis van het vereiste taalniveau van inburgeraars nog verder op en voorzien we in de nodige ondersteuning zodat er nog meer spreek- en oefenkansen Nederlands mogelijk gaan zijn. Een goede kennis van het Nederlands is de beste garantie om mee te kunnen op school, op het werk, kortom in het dagelijkse leven” – Hilde Crevits
Het Vlaamse Agentschap Integratie en Inburgering en de twee stedelijke agentschappen in Antwerpen (Atlas) en Gent (Amal) zetten hun schouders onder het Vlaams integratie- en inburgeringsbeleid. De jaarverslagen van Atlas Antwerpen en het Agentschap Integratie en Inburgering zijn gepubliceerd. AMAL publiceert binnenkort zijn jaarverslag.
