Vlaanderen hinkt niet helemaal achterop het vlak van deelname aan opleiding. Bijna een kwart van de 25- tot 64-jarigen nam in 2019 deel aan minstens één verdere opleiding. Dat blijkt uit een nieuw rapport van Vlaams minister van Werk Hilde Crevits over de opleidingsdeelname van volwassenen in Vlaanderen en de opleidingsinspanningen van werkgevers. Verder kijkt de studie ook naar de bereidheid van volwassenen om deel te nemen aan opleidingen: 4 op de 10 volwassenen is niet gemotiveerd om deel te nemen. De belangrijkste reden van deze groep is geen nood te ervaren aan opleiding. Opvallend is dat de ondernemingen in Vlaanderen in internationaal opzicht wel hoge opleidingsinspanningen leveren.
Kleinere kloof tussen hoog- en kortgeschoolden
Al jaren klinkt het dat Vlaanderen erg slecht scoort op het vlak van opleidingen doorheen de loopbaan. In 2019 nam 8,6% van de 25- tot 64-jarige bevolking deel aan opleiding. Dit ligt een stuk lager dan het Europees gemiddelde van 11,3%. Een nieuw rapport van het departement Werk en Sociale Economie in samenwerking met het Steunpunt Werk over de opleidingsdeelname in Vlaanderen stelt dit beeld bij. De 8,6% geeft de opleidingsdeelname in de laatste vier weken weer en zegt eerder iets over de intensiteit waarmee Vlamingen deelnemen aan opleiding. Indien we de opleidingsinspanningen binnen een jaar in kaart brengen, loopt de score voor Vlaanderen beduidend op tot 23%. Toch spelen hierbij ook duidelijke Matteüseffecten naar leeftijd, migratieachtergrond en arbeidsmarktstatuut. Ook op het vlak van scholing zijn deze onmiskenbaar: mensen die al hooggeschoold zijn nemen het meest deel aan bijkomende opleiding, zij die laaggeschoold zijn het minst. Positief is dat deze onderwijskloof qua opleidingsdeelname tijdens de laatste 12 maanden de laatste tien jaar is verkleind.
Vier op tien volwassenen is niet gemotiveerd om deel te nemen aan opleiding
Bijna 6 op de 10 volwassenen is gemotiveerd om een opleiding te volgen of heeft minstens één opleiding gevolgd. Dat betekent tegelijk dat 4 op de 10 volwassenen niet heeft deelgenomen aan een opleiding en ook geen interesse toont. Dit ligt in de lijn met het Europees gemiddelde, maar is wel een stuk hoger dan in toplanden zoals Nederland (27%), Zweden (25%) en Oostenrijk (30%). Een kwart van de volwassenen wil niet deelnemen omdat ze geen nood ervaren aan opleiding. Het niet zien van die nood vormt zo de hardnekkigste drempel om aan verdere opleidingen deel te nemen. In deze groep zijn kortgeschoolden en 55-plussers oververtegenwoordigd. Hoewel 4 op de 10 volwassenen een groot aandeel is, is dit een stuk rooskleuriger dan het beeld dat een doorlichting in samenwerking met de OESO vorig jaar over Vlaanderen gaf met data uit 2012. Daaruit bleek dat 80% van de Vlamingen niet gemotiveerd zou zijn om deel te nemen aan opleiding, maar door deze nieuwe studie kan dit cijfer duidelijk genuanceerd worden.
De opleidingsinspanningen van werkgevers behoren tot de beste van Europa
Steeds meer bedrijven bieden voortgezette opleiding aan en er worden ook steeds meer werknemers bereikt. In Vlaanderen steeg het aandeel bedrijven (groter dan 10 werknemers) dat een vorm van opleiding verschafte aan haar personeel van 61% in 2005 naar 85% in 2015 en de opleidingsparticipatie van werknemers ging van 47% naar 57% op tien jaar tijd. Daarmee behoort Vlaanderen tot de beste van Europa. Vooral grote bedrijven bieden opleiding aan, maar de kleine ondernemingen (10 – 49 werknemers) maakten de laatste tien jaar een inhaalbeweging. Het is opvallend dat er een groot opleidingsaanbod is in de ondernemingen, maar dat er niet evenredig op wordt ingegaan door de werknemers en/of dat werknemers geen gelijke toegang tot opleiding hebben. In Vlaanderen neemt nog steeds maar de helft van de werknemers deel aan opleiding. Ondanks dat meer aandacht gaat naar opleiding op de werkvloer en het creëren van een leercultuur die niet stopt na het onderwijs, is deze transformatie nog niet voldoende doorgedrongen in de effectieve opleidingsdeelname en bereikt opleiding nog te weinig de kwetsbare groepen in Vlaanderen.
Vlaams minister van Werk Hilde Crevits: “Opleiden wordt en is het nieuwe mantra voor ons arbeidsmarktbeleid. Onze samenleving verandert op heel wat terreinen heel snel zodat opleidingen tijdens je loopbaan almaar belangrijker worden. Het is hoopgevend dat uit een nieuwe studie blijkt dat in 2019 een kwart van de volwassenen het afgelopen jaar minstens één opleiding heeft gevolgd. Dat is beter dan vaak wordt geopperd. Maar we zijn er ons heel goed van bewust dat er nog veel werk aan de winkel is. Het belang van levenslang leren moet voor iedereen duidelijk worden en een deel worden van onze cultuur.”
