Handhavingstrajecten van kinderopvanginitiatieven voortaan online te vinden

Vanaf maandag 12 juni kunnen ouders de handhavingstrajecten van kinderopvanginitiatieven in Vlaanderen en Brussel online raadplegen via de kinderopvangzoeker van Opgroeien. Ongeveer 4% van alle opvanglocaties zat in 2022 in een handhavingstraject. De kinderopvangzoeker toont de meldingen of klachten die aanleiding gaven tot handhaving en geeft ook de evaluatie ervan weer. Vlaams minister van Gezin Hilde Crevits en Opgroeien zetten zo een volgende stap om ouders op een meer laagdrempelige en transparante manier te informeren over de werking en de kwaliteit in de kinderopvang.  

“Door ouders zo goed en volledig mogelijk te informeren, willen we de transparantie in de kinderopvang verhogen en vooral het vertrouwen versterken. Sommige opvangplaatsen komen na een inspectie in een handhavingstraject terecht om de tekorten weg te werken. Door nu naast de inspectierapporten ook de handhavingstrajecten online te zetten, zullen ouders kunnen zien wat de tekorten zijn en wat de evaluatie is na de handhaving. In de meeste gevallen maakt de opvang hier snel, proactief en duurzaam werk van, vanuit een gedeeld inzicht in het belang van een veilige en kwalitatieve opvang. Het is belangrijk dat ouders dat ook weten en zij een volledig beeld hebben.” - Vlaams minister van Welzijn en Gezin Hilde Crevits 

Actieve openbaarheid is een speerpunt van de Vlaamse overheid, Zorginspectie en Opgroeien. Eind december werden de inspectierapporten al online openbaar gemaakt. Vandaag komt daar ook de handhaving in de kinderopvang bij. Handhaving is het geheel van maatregelen die Opgroeien kan nemen nadat een opvang tekorten niet of niet voldoende heeft weggewerkt of bij acute gevaarsituaties. Dit komt tegemoet aan een belangrijke aanbeveling van de Parlementaire Onderzoekscommissie om meer duidelijkheid te bieden over kwaliteit van een kinderopvanglocatie.

Kinderopvangzoeker als verzamelplaats voor alle informatie 

De handhavingstrajecten zijn online beschikbaar via de Kinderopvangzoeker van Opgroeien, een centrale plaats waar ouders eenvoudig meer informatie en een overzicht van alle vergunde opvangadressen in Vlaanderen en Brussel kunnen terugvinden. Ook de inspectierapporten en meer informatie over de opvolging zijn daar terug te vinden. Op die manier is er één duidelijke plaats die leidt naar alle info over de kwaliteit en het aanbod in de kinderopvang. 

Alle handhavingsstappen online 

Opgroeien past handhaving toe bij ernstige of meerdere, terugkerende tekorten of wanneer de integriteit van kinderen (mogelijk) in gevaar is. Ongeveer 4% van alle opvanglocaties zat in 2022 in een handhavingstraject.  

Een opvang die in handhaving zit na advies van Zorginspectie, wordt door Opgroeien aangemaand en opgevolgd om deze tekorten weg te werken en zo terug een veilige opvang te garanderen. 

 
Concreet staan vanaf 12 juni 2023 alle stappen in een handhavingstraject en de meldingen of klachten die aanleiding gaven tot handhaving online. De handhavingstrajecten zijn sinds 1 september 2022 zijn beschikbaar op de website. 

In de kinderopvangzoeker zal te lezen zijn welke tekorten er waren en waarom welke handhavingsstap werd gezet. Het gaat hierbij om het aanmanen om tekorten weg te werken, voornemen tot schorsing, een voornemen tot opheffing van de vergunning en de effectieve beslissing tot schorsing, wijziging vergunning, opheffing, … Als een melding of klacht (mee) de aanleiding is voor de handhaving, dan wordt hierover ook informatie getoond. Ook wanneer de opvang bezwaar aantekent, wordt dit bezwaar mee opgenomen in de informatie over die kinderopvanglocatie.  

Een handhaving verdwijnt als die werd afgesloten omdat tekorten duurzaam zijn aangepakt of als blijkt dat de opvang die vanuit het voorzorgsprincipe tijdelijk geschorst werd, geen aandeel heeft in het veiligheidsrisico dat tot de schorsing leidde. 

Een handhavingsstap verschijnt pas drie dagen nadat Opgroeien die meedeelt aan de opvang zelf. Zo heeft elke opvang de mogelijkheid om zelf eerst de ouders transparant te informeren. Het decreet Kinderopvang van 2014 verplichtte elke kinderopvang al om dit te doen.  

Waarnemend administrateur-generaal Opgroeien Bruno Vanobbergen: "We blijven benadrukken dat er duizenden locaties kinderopvang zijn die schitterend werk doen. De kinderopvangzoeker geeft aan ouders en kinderopvangsector duidelijkheid. Het geeft zicht op alle mogelijke stappen van handhaving en wat de aanleiding tot handhaving was. We geven ook aan als er nadien positieve evaluaties zijn geweest die bevestigen dat de tekorten zijn aangepakt en weggewerkt. Een kinderopvang waar in het verleden handhaving nodig was, kan vandaag een prima kinderopvang zijn. We blijven daarbij ook zorgzaam naar ouders en opvang toe. Nu al moet elke opvang ouders zelf informatie geven over lopende handhaving en wat zij doen om de tekorten weg te werken. Het is cruciaal dat de opvang dat blijft doen, maar ter aanvulling zijn er de inspectie- en handhavingsrapporten. Cruciaal is daarbij dat dit moet gebeuren met alle garanties voor de privacy van alle betrokkenen. Als Opgroeien moeten we hierover blijven waken. We hebben het afgelopen jaar samen met de kinderopvangsector, lokale besturen en ouders al een hele weg afgelegd. Dat is hoopvol en toont de grote bereidheid om samen met Opgroeien van elke kinderopvang een veilige en kwaliteitsvolle plek te maken." 

Reactie van de kinderopvangorganisator 

Komende maanden zal Opgroeien focussen op het versturen van automatische updates. Iedereen kan aangeven over welke kinderopvanglocatie(s) hij of zij informatie wenst. Er wordt dan een e-mail verstuurd wanneer er nieuwe handhavingsinformatie beschikbaar is via de Kinderopvangzoeker. 

Daarnaast is er deze maand overleg gepland met vertegenwoordigers van de sector om te bekijken op welke manier de organisator zelf binnen de kinderopvangzoeker kan duiden hoe die omgaat met het handhavingstraject.