In het verleden kwamen er verschillende signalen van mogelijke onregelmatigheden bij de adoptie van Ethiopische kinderen die tussen 1997 en 2015 naar Vlaanderen kwamen. Om die reden deed het agentschap Opgroeien in 2019 een oproep aan Ethiopisch geadopteerden of adoptieouders met zorgen om zich te melden. Voor 12 gezinnen werd effectief een onderzoek opgestart. Uit de eerste voorlopige conclusies van de onderzoeken blijkt dat de realiteit soms verschilt van de inhoud van de adoptiedossiers. Het gaat bijvoorbeeld om kinderen waarvan niet vrijwillig afstand werd gedaan door de oorspronkelijke ouders. Na overleg met de onderzoekers wil minister Crevits dat ook andere geadopteerden die zich dergelijke zorgen maken de kans krijgen om zich te melden en hun situatie met experten te bekijken.
“Uit de eerste voorlopige conclusies van de onderzochte Ethiopische dossiers blijkt dat de realiteit in sommige dossiers niet overeenkomt met wat er in de adoptiedossiers staat genoteerd. Het idee dat de adopties mogelijk niet correct verliepen, heeft een enorme impact op de betrokkenen. En dat mogen we niet minimaliseren. Dit nieuws zal ongetwijfeld opnieuw andere geadopteerden of adoptieouders aan het nadenken zetten over hun situaties, mogelijks duiken er opnieuw twijfels op. Ik wil daarom een oproep doen aan elke geadopteerde of adoptieouder die zelf met vragen zit of steun wenst, om de hand uit te reiken naar het Vlaams Centrum voor Adoptie. Zij zullen in een eerste fase alle vragen capteren. Daarna maken we samen met het Steunpunt Adoptie en het Afstammingscentrum afspraken om met iedereen in gesprek te kunnen gaan en de vragen die leven helder te krijgen. Ik volg dit van nabij op om te garanderen dat geadopteerden de steun krijgen die ze nodig hebben.” - Hilde Crevits
Onderzoek naar adopties uit Ethiopië
In het verleden kwamen er van meerdere mensen verschillende getuigenissen dat de inhoud van hun adoptiedossier onvolledig zou zijn en dat elementen van het achtergrondverhaal niet stroken met de realiteit. In 2019 ontving het Vlaams Centrum voor Adoptie (VCA) budget van de Vlaamse Regering voor het onderzoek naar mogelijke onregelmatigheden bij adopties uit Ethiopië gedurende de periode 1997-2015. Het Vlaamse Centrum voor Adoptie contacteerde alle betrokken adoptiegezinnen om na te gaan of er in hun adoptiedossier nood was aan bijkomend onderzoek in Ethiopië zelf. Er werd ook psychosociale ondersteuning via Het Steunpunt Adoptie aangeboden.
Voor 12 adoptiegezinnen die hiervoor hun toestemming gaven ,werd een onderzoek ter plaatse opgestart. Een aantal onderzoeken zitten nu in een eindfase en. Eeen aantal gezinnen kregen intussen feedback over de voorlopige conclusies. Daaruit blijkt dat de inhoud van het adoptiedossier verschilt met de realiteit. Het gaat bijvoorbeeld om kinderen waarvan niet vrijwillig afstand werd gedaan door de oorspronkelijke ouders of waar extra familieleden worden gevonden waarover in het dossier geen melding wordt gemaakt.
De onderzoekers hebben cruciaal werk kunnen doen voor de dossiers in Ethiopië. Het is belangrijk dat ook andere kinderen duidelijkheid kunnen krijgen. Minister Crevits wil daarom na de ontmoeting met de onderzoekers ook dat ook adoptiegezinnen uit andere landen de mogelijkheid krijgen om hun dossier te laten onderzoeken. Onderzoekers hebben cruciaal werk kunnen doen voor de dossiers in Ethiopië. Het is belangrijk dat ook andere kinderen duidelijkheid krijgen. Dit vraagt evenwel tijd, zulke onderzoeken zijn niet eenvoudig.
Hervorming van het adoptielandschap
Naast het onderzoek naar individuele dossiers gaf de Vlaamse Regering in 2019 ook de opdracht tot de oprichting van het Expertenpanel Interlandelijke adoptie. Dat expertenpanel vatte zijn aanbevelingen samen in een rapport dat in september 2021 gepresenteerd werd aan de Vlaamse Regering. Er loopt momenteel een hervormingstraject van de interlandelijke adoptie waarbij strenger zal worden toegezien dat adopties plaatsvinden in het belang van het kind. Adoptie moet in de eerste plaats een zoektocht zijn naar een gepast gezin voor een kind en niet omgekeerd. Daarom worden extra garanties ingebouwd dat adopties correct en moreel juist verlopen. Het decreet met belangrijke wijzigingen in de aanpak en het verloop van interlandelijke adoptie dat minister Crevits heeft uitgewerkt, werd op 15 september 2023 al een eerste keer door de Vlaamse Regering goedgekeurd.
Wie vragen heeft of nood heeft aan hulp of ondersteuning, kan contact opnemen met het VCA. Dit kan per mail via [email protected] of telefonisch op het nummer 02 533 14 76/77 tijdens de permanentie-uren (ma en woe: 14u tot 16u – di en do: 9u30 tot 12u).
